AHF moet stoppen met Maaltijd Thuis zonder instemming franchisenemers – belangrijke uitspraak voor de Wet franchise
De Rechtbank Noord-Holland deed op 8 juli 2025 een opvallende uitspraak in het geschil tussen Albert Heijn Franchising (AHF) en de Vereniging van AH-franchisenemers. De inzet? De vraag of AHF het bezorgconcept Maaltijd Thuis zomaar mocht blijven exploiteren onder het Albert Heijn-merk, zonder vooraf instemming te vragen van franchisenemers.
De voorzieningenrechter was daar heel duidelijk over: nee.
En dat maakt dit vonnis bijzonder relevant voor iedereen die te maken heeft met franchisecontracten, formulewijzigingen en afgeleide formules onder de Wet franchise.
Waarom dit kort geding?
AHF introduceerde in 2022 het concept Maaltijd Thuis: een bezorgservice voor kant-en-klaarmaaltijden, uitgevoerd door Food Connect maar onder het Albert Heijn-beeldmerk.
De franchisenemers stelden dat deze dienst een afgeleide formule is. En voor afgeleide formules geldt volgens de Wet franchise een belangrijke regel:
Een franchisegever mag een afgeleide formule alleen exploiteren met voorafgaande instemming van franchisenemers.
De rechtbank gaf franchisenemers in januari 2025 al gelijk in de bodemprocedure. Maar AHF ging door met de exploitatie en stelde hoger beroep in. Daarom startte de Vereniging dit kort geding: zij wilde dat AHF het gebruik van het AH-merk stopzet totdat franchisenemers alsnog instemmen.
Oordeel van de voorzieningenrechter: instemming is verplicht
De voorzieningenrechter volgt het eerdere bodemvonnis volledig. Dat is het gevolg van de afstemmingsleer: zolang er geen andere uitspraak van het hof ligt, moeten partijen zich houden aan het oordeel van de bodemrechter.
Dat betekent:
✔ Maaltijd Thuis is een afgeleide formule
De rechter herhaalt dat Maaltijd Thuis grotendeels dezelfde producten aanbiedt als de winkels en dat de extra service niet voldoende is om het concept wezenlijk te onderscheiden.
✔ Instemmingsrecht geldt direct – ook tijdens hoger beroep
Een verklaring voor recht blijft bindend, ook als er hoger beroep loopt.
✔ AHF mag Maaltijd Thuis niet meer exploiteren onder het AH-merk
Zolang geen instemming is verkregen, moet het merk worden verwijderd (tijdelijk kan bijvoorbeeld met stickers).
✔ Dwangsom van € 25.000 per dag (max. € 1.000.000)
Een stevige prikkel om het vonnis na te leven.
✔ AHF krijgt vier weken om uitvoering te geven
Zo wordt voorkomen dat het bedrijf halsoverkop maatregelen moet treffen.
Waarom deze uitspraak belangrijk is voor franchisegevers én franchisenemers
- De Wet franchise wordt streng toegepast
Dit vonnis bevestigt dat rechters streng toezien op naleving van het instemmingsrecht. Franchisegevers kunnen niet zomaar nieuwe concepten lanceren die concurreren met of lijken op de bestaande formule, zonder instemming.
- Afgeleide formules worden breed uitgelegd
Zelfs een online of bezorgvariant van bestaande producten kan al een afgeleide formule zijn.
- Instemming is méér dan een formaliteit
Het instemmingsrecht heeft een preventieve functie: het moet voorkomen dat franchisenemers schade lijden door formulewijzigingen.
- Hoger beroep is geen pauzeknop
Franchisegevers kunnen een bodemvonnis niet negeren in de tussentijd.
Wat betekent dit voor de praktijk?
Voor franchisegevers
- Breng elke nieuwe dienst, uitbreiding of formulewijziging tijdig in kaart.
- Bepaal vroegtijdig of sprake is van een afgeleide formule.
- Geef volledige en transparante informatie aan franchisenemers.
- Respecteer het instemmingsrecht – ook als het proces stroef verloopt.
Voor franchisenemers
- Dit vonnis laat zien dat de Wet franchise krachtige bescherming biedt.
- Schroom niet om instemming te weigeren als de gevolgen onvoldoende duidelijk zijn.
- Controleer altijd of nieuwe concepten de omzet van winkels kunnen beïnvloeden.
- Laat je juridisch adviseren bij formulewijzigingen of afgeleide formules.
Conclusie: een richtinggevende uitspraak voor franchiserecht
Deze uitspraak onderstreept het gewicht van het instemmingsrecht uit de Wet franchise. Maaltijd Thuis lijkt misschien een innovatieve uitbreiding van de formule, maar volgens de rechtbank is het juridisch gezien gewoon een afgeleide formule. En dan gelden er duidelijke eisen.
Zolang het hof niet anders beslist, geldt één belangrijke regel:
AHF mag Maaltijd Thuis niet exploiteren onder het AH-merk zonder instemming van franchisenemers.
Dit vonnis zal ongetwijfeld als referentiepunt dienen in toekomstige geschillen over formulewijzigingen, online diensten en omnichannel-varianten binnen franchise.
